[:en]
In warm zones with mild climate where the vines remain in the soil during the winter is used the cordon method of forming grapes.There are several designs of cordon: unilateral, bilateral, unilateral two-storeyed stand, bilateral two-storeyed stand. In Western Europe and America the vine is mainly formed by bilateral cordon method.
The height of this design is 80,100,120,140 cm.The famous gardener Lents got 195 quintals of grapes per hectare using the bilateral cordon method.
On a plot of Kuropatkinoof Martuni region planted and received 190 quintals of grapes Rkatsiteli by cordon method, the berries of which contain 21-23% sugar.
Testing inKuropatkinorevealed the following advantages:
- To build the construction with parametres 5-72000 by cordon method is spent about 10 thousand drams per hectare, while the costs of planting under greenhouse conditions are 100-110 thousand drams.
- When pruning vines, people work and make the trellising almost by standing and cut off200 vines in a day while under greenhouse conditions cut off 150 vines in a day.
- The breaking- off shoots of a green grape is much easier (18-20 rows) than under greenhouse conditions ( 15-16 rows).
- Andunderthegreenhouseconditions, thevinetightlyleanstothesoilandcreatesconditionsfordevelopmentofdiseasesandpests.
- The grape harvest by cordon method significantly reduces the
Considering all these advantages, the Agricultural faculty of Shushi University of Technology has created the experimental site for growing grapes by cordon method. The height of the structure is -1000 m, loading vines – 55-60 , planting scheme 3 × 2 m.Also will be open a demonstration facility for learning the profession of winegrower after harvest.
Doctor of agricultural Sciences, Professor G. Hakobyan.
[:ru]
В теплых умеренных зонах, где виноградные лозы сохраняются в почве в течение зимы, проводят кордоновую формировку винограда.Существуют несколько конструкций кордона:односторонние, двухсторонние, двухъярусные
односторонние, двухъярусные двухсторонние. В Западной Европе и Америке виноградную лозу, в основном, формируютдвусторонним кордонным образом.
Высота такой конструкции составляет 80,100,120,140 см. Известный садовод Ленц с гектара земли получил 195 центнеров винограда, используядвухсторонний кордонный способ.
На участке КуропаткиноМартунинской области кордоновым способом посадили и получили 190 центнеров винограда сорта Ркацители, в ягодах которого содержится 21-23% сахара.
Эксперимент в Куропаткиновыявил следующие преимущества:
- На конструкцию саженцев параметрами 2,5-72000 при кордоновой формировке тратится около 10 тысяч драмм на гектар, в то время как затраты на высадку саженцев в парниковых условиях составляют 100-110 тысяч драмм.
- При обрезке лозы люди работают почти стоя, делая подвязку рукавов к опоре, благодаря чему в один день обрезают 200 виноградных лоз, а в парниковых условиях 150 виноградных лоз.
- Обломка зеленого винограда происходит гораздо легче (18-20 рядов) , чем при парниковых условиях (15-16 рядов).
- Кордонный способ формировки винограда сокращает использование пестицидов и химических веществ, т.к. происходит хороший фотосинтез. А при парниковых условиях лоза плотно наклоняется к почве и создаются условия для развития болезней и вредителей.
- Сбор винограда при кордонной формировке значительно сокращает производительность труда.
Учитывая все эти преимущества, селькохозяйственный факультет Шушинского Технологического Университета создалэкспериментальный участок для кордонного способа выращивания винограда. Высота конструкции составляет –1000 м, загрузка лозы винограда – 55-60 , схема посадки 3 × 2 м.
После сбора урожая будет открыт демонстрационный объект для
обучения профессии винодела .
Доктор сельскохозяйственных наук, профессор Г. Акопян.
[:hy]

Աշխարհի տաք բարեխառն գոտիներում, որտեղ ձմեռվա ընթացքում խաղողի վազերը հողի մեջ չեն պահում, այնտեղ վազերը ձևավորում են հիմնականում կորդոնի ձևով: Գոյություն ունի բարձրաբուն կորդոնի մի քանի ձևավորումներ` մի կողմանի, երկկողմանի, երկհարկանի, մի կողմանի երկհարկանի, երկկողմանի երկհարկանի: Արևմտյան Եվրոպայում և Ամերիկայում վազերը հիմնականում ձևավորում են երկկողմանի կորդոնի սիստեմով:
Բնի բարձրությունը լինում է 80,100,120,140սմ: Նշանավոր խաղողագործ Լենց –մոզերը երկկողմանի բարձրաբուն կորդոնի սիստեմով ձևավորած խաղողի յուրաքանչյուր հեկտարից ստացել է 195 ց խաղող:
Ստեփանակերտի զոնալ փորձակայանը Մարտունու շրջանի Կուրոպատկինոյի տեղամասում հիմնել է բարձրաբուն երկթևանի կորդոնի սիստեմով ձևավորած այգի և հեկտարից ռքածիթելի սորտից ստացել 190ց խաղող, պտուղներում շաքարի պարունակությունը` 21-23%:
Կուրոպատկինոյի փորձարկումները մեր կողմից երևան է հանել հետևյալ առավելությունները`
- Բարձրաբուն կորդոնի ձևավորումը հնարավորություն է տալիս միջվազային տարածությունների հողը մշակել 2,5 առ 72000 հարմարանքով , որի ժամանակ ծախսվում է հեկտարի հաշվով մոտ 10 հազար դրամ, իսկ տեղական հովհար սիստեմով ձևավորված այգում նույն աշխատանքը կատարելու ժամանակ ծախսվում է 100-110 հազար դրամ:
- Վազերի էտի ու չոր մատերի կապի ժամանակ մարդիկ համարյա կանգնած վիճակում են աշխատում, բավականին հեշտ է էտել ու կապել, շնորհիվ դրան մեկ մարդը օրական էտում է շուրջ 200 վազ, իսկ հովհարի ձևավորված այգում հազիվ 150 վազ, նույնը չոր կապի դեպքում:
- Վազերի կանաչ հատումները բավականին հեշտ է հովհարի սիստեմով ձևավորված այգու համեմատությամբ: Այստեղ մեկ մարդը կանաչ հատումները օրական կատարում է 18-20շարք, իսկ հովհար սիստեմով ձևավորված այգում 15-16 շարք:
- Կարդոնի ձևավորման դեպքում երկու անգամ կրճատվում է թունանյութերի սրսկումներն ու թունանյութերի օգտագործումը: Բացի դրանից կորդոնի սիստեմով ձևավորման ժամանակ վազերի շվերը դասավորված են բազմամյա ճյուղերի վրա, արևի ճառագայթներից ու քամիներից լավ են օգտվում, տերևները ավելի լավ են կատարում ֆոթոսինթեզ: Իսկ հովհար ձևավորման ժամանակ կանաչ զանգվածը հողից մոտիկ է, շուտ են վարակվում հիվանդություններով, վազի կանաչ զանգվածը ստեղծում է խիտ միջավայր, որտեղ արևի ճառագայթները ու քամիները լավ չեն տարածվում կանաչ զանգվածի վրա, ստեղծվում է խիտ ու տոթ միջավայր վազի ֆոնի վրա, խաղողի ողկույզների վրա: Դրա պատճառով ստեղծվում է բարենպաստ պայմաններ հիվանդությունների ու վնասատուների զարգացման համար:
- Բավականին հեշտ է կատարվում խաղողի բերքահավաքը կորդոնի սիստեմով ձևավորման ժամանակ, որովհետև ողկույզները տարածված են լինում թևերի, կորդոնի ճյուղերի ու շվերի վրա: Հովհար սիստեմով ձևավորման դեպքում ողկույզները տարածված են լինում շվերի արանքներում, այդտեղից հանելու դեպքում ողկույզներից ահագին պտուղներ պոկվում, թափվում են գետնին, հետո բավականին րոպեներ է անհրաժեշտ ողկույզը հանելու համար: Դրա համար աշխատանքի արտադրողականությունը ցածր է:
Ելնելով նման առավելություններից Շուշիի տեխնոլոգիական համալսարանի ագրարային ֆակուլտետը որոշել է փորձարարական հողամասում հիմնել բարձրաբուն երկկողմանի կորդոնի սիստեմով ձևավորում, բնի բարձրությունը 1000մ, վազի բեռնվածությունը` 55-60, տնկման սխեման 3×2մ:
Վազերը բերքատվության հասնելու պահից կազմակերպել ցուցադրական օբյեկտ Արցախի խաղողագործներին սովորեցնելու ու կիրառելու համար:
Գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գեորգի Հակոբյան
[:]